بررسی بیان ژن های مرتبط با سنتز رزمارینیک اسید و آنتی اکسیدان های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز در گیاه نعناع قمی (mentha spicata) تحت تنش های شوری و خشکی

گیاهان به عنوان منبعی از متابولیت های ثانویه از جمله فنولیک اسید ها شناخته شده هستند که دارای فعالیت های بیولوژیکی زیادی می باشند و به طور گسترده در صنایع غذایی و داروسازی مورد استفاده قرار می گیرند. رزمارینیک اسید یک ترکیب فنولی است که در بسیاری از گیاهان خانواده نعناعیان به خصوص نعناع قمی یافت می شود و دارای خواص بسیاری از جمله آنتی اکسیدانتی، ضد سرطان، ضد التهاب و غیره می باشد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر تنش های شوری، خشکی، سالیسیلیک اسید و تیماردهی همزمان خشکی و شوری با سالیسیلیک اسید بر میزان محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل، محتوای رزمارینیک اسید، وانیلیک اسید، کوماریک اسید و فرولیک اسید و میزان بیان ژن های فنیل آلانین آمونیالیاز ((pal1 و تیروزین آمینوترانسفراز (tat) به عنوان کلید های مسیر بیوسنتز رزمارینیک اسید و همچنین کاتالاز (cat) و آسکوربات پراکسیداز(apx) به عنوان ژن های آنتی اکسیدانتی در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که محتوای نسبی آب برگ (rwc) تحت تأثیر تیماردهی قرار گرفت و تنش خشکی باعث کاهش معنی دار آن به میزان 37% نسبت به شاهد شد در صورتی که میزان کلروفیل در شرایط مختلف تیماردهی افزایش و یا کاهش معنی داری نشان نداد. بیان ژن های apx، cat و pal1 تحت تأثیر تنش خشکی به ترتیب به میزان 5، 5/3 و 5/3 برابر نسبت به شاهد افزایش یافت. همچنین میزان محتوای رزمارینیک اسید 2 برابر و کوماریک اسید 6/1 برابر تحت تأثیر تنش خشکی نسبت به شاهد افزایش داشت اما بیان بالای ژن tat تحت تأثیر تنش خشکی- سالیسیلیک اسید به دست آمد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت تنش های محیطی به خصوص شوری و خشکی باعث ایجاد تنش اکسیداتیو در گیاه شده و به این ترتیب ترکیبات فنولی که به عنوان آنتی اکسیدانت در گیاهان عمل می کنند تحت این شرایط بیشتر تجمع می یابند.